حمام وکیل

حمام وکیل در کنار بازار وکیل و مسجد وکیل مجموعه وکیل شیراز را تشکیل می‌دهند که از دوره زندیه در این شهر به جای مانده و توسط کریم خان زند بنا شده است. این حمام در مرکز شهر شیراز در محله میدان شاه، جنب مسجد وکیل (خیابان طالقانی) قرار دارد و از قسمت های جالب توجه آن، قسمتی به نام شاه نشین است که مخصوص استفاده شاه بوده است.
این بنا در غرب مسجد وکیل ساخته شده است. این حمام بزرگ از پیشرفته ترین اصول معماری زمان خود برخوردار بوده است. برای مثال، ورودی حمام کوچک است و با شیبی ملایم به هشتی ورودی که پایین تر از سطح زمین قرار دارد می‌رسد. ورودی به رختکن، زاویه دار ساخته شده و همه این ملاحظات برای این بوده است که از ورود سرما به داخل و از خروج گرما به خارج از حمام جلوگیری شود.
سربینه حمام یک هشت ضلعی منظم است که هشت ستون یک پارچه سنگی در وسط سقفی گنبدی قرار گرفته اند. گرم خانه با سنگ فرش پوشیده شده است. اما جالب توجه این که در زیر این سنگ فرش دالان های کم عرض و باریکی ساخته شده که هوای گرم و بخار آب در آن جریان می‌یافته است تا کف حمام زودتر گرم شود. در جنوب گرم خانه، خزینه قرار دارد که دو دیگ بزرگ برای گرم کردن آب داشته است. در دو طرف محوطه گرم خانه دو شاه نشین و در دو طرف خزینه دو حاکم نشین ساخته شده است. در وسط هر حاکم نشین نیز حوضی از سنگ مرمر دیده می‌شود. در زیر گنبد نقوش آهک بری زیبایی است که داستان های‌ آنها از مذهب، سنت، علائق و رویاهای مردم این دیار سرچشمه می‌گیرد .
مدخل ورودی این حمام هم اینک یک هشتی است که در ابتدا وجود نداشته و دوره پهلوی احداث شده است. این هشتی دارای سقفی با گچکاری برجسته است.در دوران پهلوی حمام به دو بخش تقسیم شد. بخشی از آن سربینه حمام بود که به زورخانه تبدیل شد. در برزخ یا هشتی دوم که به گرم خانه می‌ رود، قسمتی وجود داشته (در سمت راست ورودی هشتی دوم) که دیواری ضخیم، قطور و توپر بوده و در بالای آن (در پشت بام) حوض آبی بوده که آب حمام از آغاز تأمین می‌شده، پس از تبدیل سربینه به زورخانه، این دیوار برداشته شده و راهی به خیابان طالقانی گشوده شد که به در ورودی حمام تبدیل گشت. هم اینک این درب مسدود و به دیوار تبدیل شده است.
آب رسانی به این حمام از طریق چاهی در ضلع غربی (گاو چاه) صورت می‌گرفت. در زیر خزینه اصلی (آب گرم) تون حمام قرار دارد. در کف حمام نیز گربه روهایی وجود دارد که در بدنه دیوار به دودکش‌ ها منتهی می‌شود. این گربه روها علاوه بر آن که گرمای اضافی را به کف حمام منتقل می‌ کند، دوده‌ های ناشی از سوخت را نیز به بیرون هدایت می‌کند. در زمان پهلوی برخی از قسمت‌های حمام به نمره خصوصی تبدیل شد.
حمام وکیل که به علت تغییر وضع حمام‌ های عمومی ‌از صورت قبلی خارج شده بود، در سال 1351 توسط اداره باستان شناسی مورد مرمت قرار گرفت. حمام وکیل شیراز پس از یک دوره افت و خیز طولانی و تبدیل به رستوران و سفره‌ خانه و موزه فرش‌ های دستباف (فروشگاه فرش‌های دستباف) طی سنوات گذشته و آسیب‌ هایی که بخش خصوصی به آن وارد کرد، در نهایت به موزه تبدیل شد. در این موزه 30 مجسمه مومی در قسمت سربینه حمام در حالت‌ های مختلف چیده شده است.
این بنا با شماره 917 در فهرست آثار ملی ایران ثبت و نگاشته شده‌ است.